بلاگری زیر سن قانونی | چرا باید بهره کشی از کودکان را متوقف کنیم؟
درباره پدیده‌ای که این روز‌ها بیشتر از قبل فراگیر شده و کودکی کودکان را تحت تأثیر قرار داده است.
به گزارش شهرآرانیوز، دخترک با آن زیبایی معصومانه و قندی که در کلامش دارد، چاشنی‌ها را یکی یکی به ظرف حاوی مرغ اضافه می‌کند و با شیرینی‌ای که حاصل تلفظ نصفه نیمه حروف است، مراحل بعدی پخت را شرح می‌دهد. آن قدر شیرین و جذاب است که بیشتر فالوور‌های صفحه اش فقط کامنت‌هایی از جنس قربان صدقه پایین پست‌ها گذاشته اند و کسی به آموزش‌های آشپزی آشپز کوچولو و غذایی که دارد درست می‌کند، کاری ندارد. در «بیو»ی این پیج که قرار است آموزش آشپزی «پدر دختری» باشد، یک «آی دی» هم برای همکاری یا به عبارتی جذب تبلیغات اعلام شده است.
کمی آن طرف تر، در صفحه‌ای دیگر، مادری، روزمرگی‌های دختر و پسر کوچکش را به نمایش می‌گذارد و با بهره گیری از به تصویرکشیدن شیرین زبانی‌ها و شیرین کاری‌های آن‌ها هر روز بر تعداد فالوور‌های صفحه اش می‌افزاید. این صفحه هم یک آی دی را برای همکاری معرفی کرده و بر اساس آنچه در بیو شرح داده شده، قرار است روایتگر سفر‌های این خانواده چهارنفره باشد؛ اما اولین هایلات آن با عنوان «ویوی بازدهی» جالب توجه است؛ هایلایتی که به بازنشر افزایش تعداد فالوور‌های صفحاتی که در این پیج معرفی شده است، می‌پردازد.
آری، اگر روزی صحبت از کودکانی بود که در تبلیغات و فضای مجازی از آن‌ها به عنوان مدل استفاده می‌شد و کارشناسان از تبعات مدلینگ کودکان می‌گفتند، حالا، اما ماجرا فراتر از این حرف هاست و کودک بلاگری به پدیده‌ای نسبتا نوظهور در دنیای بی انتهای مجازی تبدیل شده است. این کار حتی برای برخی خانواده‌ها آن قدر جدی شده است که به اقداماتی مانند انجام عمل‌های زیبایی روی کودک دست می‌زنند یا با استفاده از برخی قرص‌ها و دارو‌های به ظاهر گیاهی درصدد چاق یا لاغر کردن فرزند خود بر می‌آیند.
جنینهایی که بلاگر شده اند
پدیده کودک بلاگری این روز‌ها به مراحل قبل از تولد کودک هم رسیده است و برخی خانواده ها، حتی پیش از تولد فرزند خود با ایجاد صفحه‌ای در اینستاگرام یا شبکه‌های اجتماعی مشابه آن، تصاویری از جنین در ماه‌های مختلف منتشر می‌کنند؛ ساده اش می‌شود اینکه حالا دیگر شاهد کودکانی هستیم که حتی پیش از تولد و از داخل شکم مادر، در اینستاگرام فعالیت می‌کنند. عکس‌ها و فیلم‌هایی از لحظه تولد برخی از این کودکان هم در صفحات منسوب به آن‌ها وجود دارد و شاید تعبیر «کودکانی که در اینترنت متولد شده اند» برای آن‌ها مناسب باشد.
کودکانِ کار اینستاگرامی
کودک بلاگر، بلاگر خردسال یا کودک اینفلوئنسر را به صورت کلی فرد کم سن و سالی می‌دانند که معمولا توسط خانواده مقابل دوربین قرار می‌گیرد و محتوایی برای انتشار در فضای مجازی تولید می‌کند. این کودکان معمولا برای انجام این کار حق انتخاب ندارند. صفحات آن‌ها در فضای مجازی دنبال کنندگان بسیاری دارد.
گاهی اوقات این کودکان به واسطه مهارتی که دارند، در کانون توجه قرار می‌گیرند؛ گاهی هم جذب فالوور صرفا در پی انتشار روزمرگی‌های آن‌ها محقق می‌شود، اما درهرصورت، مسئله مهم افزایش تعداد دنبال کنندگان آن‌ها و نیز جذب تبلیغات و به تبع آن کسب درآمد است.
محتوای تولیدشده در این پیج‌ها البته همیشه جذاب به معنای مثبت آن نیست. در این فضای رقابتی که هرکسی به دنبال جذب فالوور و به تبع آن عواید مالی بیشتر به هر قیمتی است، برخی به هر دستاویزی چنگ می‌زنند تا به این هدف برسند، نمونه اش هم صفحه‌هایی است که اگرچه تولید محتوایشان بر اساس آنچه در شناسنامه صفحه آن‌ها اذعان شده است، زیر نظر والدین کودک صورت می‌گیرد، کودک در آن ها، به ناچار به بازی والدینش پیوسته است و طعمه ای برای تبلیغ گرفتن و پول درآوردن است. این موجودات معصوم درواقع نمایندگان تجارت خانوادگی شان در فضای مجازی هستند و به بلاگری مشغول شده اند؛ البته این «بلاگرها» را شما «کودکان کار اینستاگرامی» بخوانید.
یکی به ظاهر سناریو‌های طنزی را به تصویر می‌کشد که بازیگر نقش اولش فرزندش است، درحالی که محتوای طنز تولیدشده هیچ سنخیتی با سن کودک ندارد؛ دیگری کودکش را با فحش‌ها و ناسزا‌هایی که به زبان می‌آورد، سوژه کرده و اسباب جذب مخاطب را فراهم کرده است؛ یکی هم ویدئو‌هایی از رقص دختران دوقلویش را با فالوور‌ها به اشتراک می‌گذارد و در ازایش حساب مالی اش را شارژ می‌کند.
والدین اینستاگرامی
با همه این تفاصیل داستان نه تعریف سبک زندگی کودکانه است و نه نمایش روزمرگی‌های این بچه ها، بلکه قصه همان تجارت خانوادگی و گرفتن تبلیغ و پول درآوردن بیشتر است. فقط برای اینکه ماجرا کمی طبیعی‌تر و تمیزتر جلوه کند، از کودکان به عنوان سوژه اصلی استفاده می‌کنند.
معمولا هم در بیوی پیج به این اشاره می‌کنند که والدین بر تولید محتوا نظارت دارند، اما از همین مسئله باید بیشتر ترسید؛ زیرابا نوشتن این جمله بر سر در پیجشان می‌خواهند بگویند مراقب کودکمان هستیم. بله، پشت پرده همه این ماجرا‌ها پدر یا مادری است که میان بر‌های پول درآوردن را بلد است و صفحه منتسب به فرزندش را در اینستاگرام مدیریت می‌کند و کودکش را به ابزاری برای درآمدزایی خود تبدیل کرده است.
خوگرفتن به شخصیتی کاذب
سوی دیگر ماجرای این کودکان کار اینستاگرامی، خود این کودکان هستند که آشکارا در این تجارت خانوادگی، حریم خصوصی شان نقض می‌شود. تا همین چند سال پیش بود که بسیاری از خانواده‌ها و والدین ترجیح می‌دادند تصویر کودکانشان در جایی منتشر نشود؛ حالا، اما همین مسئله به راهی برای درآمدزایی آن‌ها تبدیل شده است؛ بدون اینکه به آسیب‌های روانی این کار به کودک توجه شود.
مهم‌ترین مشکل هم به ظاهر شخصیت کاذبی است که کودک باید از خود بسازد و با آن خو بگیرد؛ شخصیت کاذبی که احتمالا در بزرگ سالی به اندازه دوران کودکی اش هواخواه ندارد و همین مسئله سرخوردگی کودک را به دنبال خواهد داشت. همین است که برخی کارشناسان کودک بلاگری را مصداق کودک آزاری دانسته اند و درباره روند روبه رشد این پدیده هشدار داده اند.
کارشناسان چه می‌گویند؟
اگرچه بیشتر کارشناسان و روان شناسان حوزه کودک با ماجرای کودک بلاگری مخالف اند و درباره تبعات آن هشدار می‌دهند، هستند کارشناسانی که معتقدند در دنیای ارتباطات و فناوری امروز، نمی‌توان کودکان را از این فضا دور کرد و برخی از این کودکان، حتی در بزرگ سالی از دیدن عکس‌های کودکی خود در فضای مجازی لذت هم می‌برند.
شهرام خرازی ها، رئیس گروه سلامت روان دانشگاه علوم پزشکی تهران، معتقد است که والدین با انتشار عکس جنین در فضای مجازی حقوق مادی و معنوی کودک خود را مورد تجاوز قرار می‌دهند.
به باور محمدرضا ذوالفقاری، جامعه شناس فرهنگی، نیز فعالیت کودکان در فضای مجازی به عنوان بلاگر، از دو بُعد فردی و اجتماعی بررسی می‌شود. در بعد فردی شاهد اثراتی منفی مانند شکل گیری شخصیت کاذب در کودک هستیم و این شخصیت کاذب، شاید در بزرگ سالی فاقد اعتبار باشد و همین مسئله سرخوردگی کودک را در پی داشته باشد. از منظر اجتماعی نیز می‌توان استفاده از کودک به این شکل را بهره کشی از او دانست.
در واقع می‌توان گفت یک بلاگر خردسال، کودک کار محسوب می‌شود؛ یک کودک کار نوین که از طبقات پایین جامعه نیست، بلکه در خانواده‌ای بزرگ شده است که در زمره خانواده‌های طبقه متوسط یا حتی مرفه قرار می‌گیرد. او این نکته را نیز خاطرنشان می‌کند که بر خلاف تصور رایج جامعه، کودک بلاگرها در کسب درآمد خوب موفق نیستند و فقط تعداد معدودی از آن‌ها از این طریق می‌توانند برای تجارت خانوادگی خود درآمد بالایی کسب کنند.
همچنین آسیه اناری، روان شناس بالینی کودکان، با تأکید بر اینکه دنیای امروزی و آینده بر اساس ارتباطات شکل می‌گیرد و نمی‌توان کودکان را از دنیای ارتباط‌های مدرن و فناوری دور کرد، خاطرنشان می‌کند: برخی والدین با ساختن صفحه اینستاگرام به دنبال آرشیو کردن عکس‌های فرزندانشان هستند و اتفاقا برخی از این بچه‌ها وقتی بزرگ‌تر می‌شوند، از دیدن عکس‌های کودکی خود لذت هم می‌برند.
این گفته‌های اناری در حالی است که به اعتقاد محمدصادق باطنی، کارشناس شبکه‌های اجتماعی در حوزه کودک، انتشار عکس کودک در فضای مجازی سبب می‌شود او از همان سن کم به تأییدطلبی عادت و این تأیید را از کاربران مجازی دریافت کند؛ اما در بزرگ سالی که تأیید گرفتن سخت‌تر می‌شود، ممکن است فرد دست به کار‌هایی بزند که باعث آسیب‌های جدی به شخصیت او شود.
سیدعلی کاظمی، دبیر مرجع ملی حقوق کودک، نیز بر این باور است که بر اساس بررسی ها، مدلینگ، بلاگری و اینفلوئنسری کودکان و نوجوانان در شبکه‌های اجتماعی، موجب روزمرگی آنان، انتشار برخی کلیپ‌های تبلیغاتی نامناسب و غیراستاندارد و محتوا‌های غیراخلاقی و نامناسب در صفحه شخصی کودکان، ایجاد برخی چالش‌های آسیب زا برای کودکان، انتشار برخی محتوا‌های مربوط به حریم خصوصی خانواده و کودک و نوجوانان در فضای مجازی و ارتباط گیری برخی اشخاص سودجو و آزارگر با کودکان و نوجوانان می‌شود.
حورا طهرانی، پژوهشگر سواد رسانه، نیز فقر سواد رسانه را سبب بروز پدیده کودک بلاگری می‌داند: والدین با استفاده از فرزندان خود به دنبال کسب اعتبار، مقبولیت و شهرت به روش ساده تری هستند و این اعتبار و سودجویی از لایک و کامنت بیشتر تا درآمدزایی درخورتوجه ادامه دارد. طبیعتا کودکی که هر لحظه از زندگی اش تبدیل به محل درآمد و توجه دیگران شده است در نوجوانی و جوانی هم خود را فردی حق به جانب و دارای ارزش توجه می‌داند.
صیانت قانون از کودک بلاگرها؟
هفدهم خردادماه سال ۱۴۰۰ بود که اعضای شورای عالی فضای مجازی «سند صیانت از کودکان و نوجوانان در فضای مجازی» را تصویب کردند و کمی بعدتر، یعنی در ۲۳ خرداد همان سال این سند برای اجرا، ابلاغ شد. این سند در راستای «تبیین الزامات شبکه ملی اطلاعات» و «طرح کلان و معماری شبکه ملی اطلاعات» و نیز با هدف ارتقای بهره برداری از فضای مجازی و صیانت از خردسالان و کودکان و نوجوانان تدوین شده است.
«توسعه محیط‌های صیانت شده بر بستر شبکه ملی اطلاعات ویژه خردسالان، کودکان و نوجوانان»، «آگاه سازی، هشیارسازی و توانمندسازی اولیا و مربیان و ایفای نقش محوری خانواده در هدایت، حمایت و مراقبت»، «رده بندی محتوا و خدمات متناسب با سن، جنسیت و ویژگی‌های جسمی و فرهنگی و تأمین اعتماد و اطمینان»، «تشویق، سامان دهی و مشارکت محوری بخش غیردولتی فعال در ارائه محتوا و خدمات سالم و مفید ویژه کودکان»، «تشدید مقابله قضایی و انتظامی کارآمد با بزهکاران، مجرمان و تهدیدکنندگان امنیت کودکان»، «ارتقای سواد فضای مجازی و مهارت افزایی کودکان برای استفاده کارآمد و هدفمند از فضای مجازی»، «مراقبت روانی و اجتماعی از کودکان در برابر آسیب‌های ناشی از فضای مجازی» بخشی از سیاست‌های کلانی است که در سند ملی صیانت از کودکان و نوجوانان در فضای مجازی به آن اشاره شده است.
دبیر مرجع ملی حقوق کودک از فعال شدن کمیته فضای مجازی در مرجع ملی حقوق کودک با همکاری شورای عالی فضای مجازی و برخی دستگاه‌ها خبر داده و گفته است که در جلسات این کمیته موضوع بهره کشی از کودکان در فضای مجازی و خطراتی که در فضای مجازی می‌تواند گریبان گیر کودکان شود، بررسی می‌شود؛ همچنین پیش نویسی به عنوان اصلاحیه و الحاقیه به قانون حمایت از کودکان در حال تدوین است.
سیدعلی کاظمی با بررسی ابعاد قانونی و حقوقی اینفلوئنسری کودکان در فضای مجازی و با استناد به قانون حمایت از اطفال و نوجوانان تأکید کرده است: مطابق قانون مذکور، اگر فعالیت کودکان در فضای مجازی با عنوان‌هایی مانند بلاگری، مدلینگ و اینفلوئنسری، سلامت کودک را در ابعاد مختلف جسمی، روحی، روانی، اخلاقی و اجتماعی تحت تأثیر منفی قرار دهد، یا امنیت او یا وضعیت آموزش او را به مخاطره افکند، وضعیت مخاطره آمیز برای کودک قلمداد می‌شود و امکان مداخله اجتماعی یا قضایی را حسب شرایط مقرر در قانون حمایت از اطفال و نوجوانان فراهم می‌کند.
چنانچه این فعالیت‌ها با کسب درآمد همراه باشد و عنوان «شغل» و «کار» بر آن صدق کند، تا سن پانزده سال برخلاف ماده ۷۹ قانون کار است که مطابق آن به کار گماردن افراد کمتر از پانزده سال تمام ممنوع و مشمول تعریف بهره کشی اقتصادی در قانون کار و قانون حمایت از اطفال و نوجوانان است. به موجب مقررات عمومی از جمله قانون کار و قوانین مرتبط با مسئولیت مدنی نیز اگر کودکی، در فضای مجازی کسب درآمد کند، متعلق به خود اوست و کس دیگری حق ندارد از این منافع بهره‌مند شود والا مشمول عنوان بهره کشی می‌شود.
شما چطور؟
حالا نوبت شماست که با همه این تفاصیل بگویید آیا حاضرید از فرزند دلبندتان یک اینفلوئنسر بسازید و دوران کودکی و حتی بزرگ‌سالی اش را فدای منافع مالی خانواده تان کنید؟ تصمیم با خودتان است.
***
قیمت‌ها از طریق استعلام از برخی از همین بلاگرها به‌دست آمده است و البته بسته به تعداد فالوور بلاگرها و برخی فاکتور‌های دیگر متغیر و بالاتر از اینهاست
۲ میلیون تومان
تک استوری بنر
۲.۲ میلیون تومان
اد استوری پست مشتری
۲.۵ میلیون تومان
تک استوری توضیحی
۳.۳ میلیون تومان
۲ استوری توضیحی
۴ میلیون تومان
۳ استوری توضیحی
۵ میلیون تومان
استوری سریالی (۵ استوری)
۱۶ میلیون تومان
استوری معرفی حضوری مجموعه
۲۵ میلیون تومان
پست
دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تائید توسط شهرآرانیوز در سایت منتشر خواهد شد.
نظراتی که حاوی توهین و افترا باشد منتشر نخواهد شد.
